Termomodernizacja, definiowana jako działania podejmowane w celu zmniejszenia zapotrzebowania na energię cieplną, polega między innymi na ograniczeniu strat ciepła dostarczanego do budynków poprzez izolację termiczną jego przegród. Działania te są skuteczną metodą umożliwiającą ograniczenie kosztów ogrzewania, a także zwiększenie komfortu cieplnego użytkowników.
Ograniczenie strat energii cieplnej na drodze izolacji termicznej powinno uwzględniać wszystkie przegrody, począwszy od fundamentów, poprzez ściany wraz z ich elementami, takimi jak okna czy drzwi i skończywszy na dachach. Na równi z koniecznością ocieplenia wszystkich przegród, dla uzyskania maksymalnego efektu, należy także przedsięwziąć działania zapobiegające powstawaniu tzw. mostków cieplnych. W celu poprawnej interpretacji tego zjawiska oraz podejmowania skutecznych działań profilaktycznych w tym artykule zdefiniowano pojęcie mostków termicznych i wskazano jego rodzaje. Omówiono skutki występowania mostków termicznych i wskazano możliwe do podjęcia kroki umożliwiające ich uniknięcie na etapie projektowania i wykonania izolacji termicznej.
Ponadto, wskazano możliwości ograniczenia negatywnego wpływu mostków cieplnych w budynkach, w których izolacja termiczna nie została zaprojektowana i wykonana prawidłowo.
Mostek cieplny – definicja i rodzaje
Mostek termiczny jest miejscem, w którym lokalnie występuje spadek oporu cieplnego (R) przegrody (lokalny wzrost współczynnika przewodzenia ciepła (λ) przegrody). Wielkość mostków cieplnych może być różna – może dotyczyć całej przegrody w przypadku, gdy nie jest ona ocieplona, lub też jej części, gdy występuje przerwanie ciągłości warstwy izolacyjnej. Mostki cieplne to miejsca, w których energia cieplna tracona jest w największym stopniu. Mimo wykonanego ocieplenia o odpowiednio dobranych parametrach występowanie mostków cieplnych może skutkować znaczącymi stratami, przekładając się na wyższe koszty eksploatacyjne ogrzewania i brak komfortu cieplnego. Wyróżnia się dwa rodzaje mostków cieplnych: punktowe oraz liniowe.
Jak wynika z samego nazewnictwa, punktowe mostki cieplne stanowią niewielki obszar przegrody, spowodowany zazwyczaj występowaniem niezbędnych elementów mocujących, takich jak kotwy montażowe warstwy izolacyjnej. Ze względów konstrukcyjnych mostki punktowe są trudne do wyeliminowania, jednakże poprzez dobór odpowiednich mocowań, z materiału o niskim współczynniku przewodzenia ciepła, można znacząco obniżyć ich wpływ na utratę ciepła. Należy nadmienić, że straty ciepła spowodowane punktowymi mostkami termicznymi nie są aż tak duże, jak w przypadku mostków liniowych. Rozmiary tych drugich są zdecydowanie większe, dlatego też ich występowanie jest dużo bardziej kłopotliwe.
Typowymi miejscami, w których pojawiają się liniowe mostki cieplne są miejsca połączeń przegród zewnętrznych, a więc nadproża, okolice kominów, łączenia stropów, dachów czy balkonów z przegrodami zewnętrznymi, miejsca obsadzenia okien i drzwi, czy ściany piwnic i fundamenty.
Mostki termiczne dzieli się także ze względu na przyczynę powstawania. Mostki geometryczne związane są z kształtem budynku. Im bardziej skomplikowana geometria, tym więcej miejsc, w których mogą pojawić się mostki cieplne. Szczególnie istotne są naroża, ponieważ powierzchnia oddająca ciepło (naroże zewnętrzne) jest dużo większa, niż powierzchnia przyjmująca ciepło (naroże wewnętrzne), dzięki czemu intensywność utraty ciepła jest znacznie większa.
Z kolei mostki materiałowe powstają w miejscach, gdzie dochodzi do kontaktu materiałów o skrajnie różnej oporności cieplnej. Trudne do uniknięcia strefy kontaktu takich materiałów stanowią swoistą drogę przeprawy dla ciepła ulatującego z ogrzewanego budynku do atmosfery.
Mostki cieplne – skutki
Jak wspomniano wcześniej, występowanie mostków cieplnych wiąże się przede wszystkim ze stratami wygenerowanego w celu ogrzania budynku ciepła. W bezpośrednim rozrachunku straty skutkują wzrostem kosztów eksploatacji ogrzewania, ponieważ wygenerowane ciepło nie pozostaje wewnątrz budynku i nie zostaje poprawnie zużytkowane, dlatego też powstały niedobór musi zostać nadprodukowany. Utrata ciepła przez mostki cieplne może także oznaczać spadek komfortu cieplnego.
Co więcej, biorąc pod uwagę procesy zachodzące na powierzchni przegród, mostki termiczne często wiążą się z obecnością wilgoci na ścianach. W miejscach występowania mostków cieplnych temperatura powierzchni przegrody obniża się znacząco względem temperatury wewnątrz budynku. Temperatura ta często jest niższa, niż tzw. temperatura punktu rosy. Wówczas na wewnętrznych powierzchniach przegród dochodzi do wykroplenia pary wodnej z powietrza.
Wilgoć na ścianie
Spękania
Zjawisko to może prowadzić do powstawania kolejnych, negatywnych dla zdrowia i samopoczucia skutków, takich jak pojawienie się grzybów czy pleśni. Z kolei pod względem konstrukcyjnym, różnice temperatur między prawidłowo zaizolowanymi miejscami na powierzchni przegród, a miejscami występowania mostków cieplnych, mogą prowadzić do powstawania uszkodzeń elementów konstrukcyjnych budynku w postaci spękań.
Zapobieganie mostkom termicznym – projekt izolacji termicznej i wykonanie
Już na etapie projektowania izolacji termicznej budynków warto pochylić się nad zapobieganiem mostkom termicznym. Dobrze wykonany projekt izolacji termicznej powinien uwzględniać pokrycie warstwą izolacyjną wszystkich elementów konstrukcji budynku. Nie bez znaczenia pozostaje także rodzaj dobranego materiału termoizolacyjnego, który powinien charakteryzować się niskim współczynnikiem przewodzenia ciepła (λ) dobranych wedle najnowszych wytyczny dotyczących parametrów termicznych materiałów stosowanych do ociepleń. Ze względu na doby stosunek ceny do jakości powszechnie stosowanym materiałem jest styropian biały.
W ofercie firmy KOTAR znajdują się płyty styropianowe odpowiadające w zupełności wymaganiom stawianym materiałom termoizolacyjnym. Ponadto, dostosowane są do wszystkich elementów konstrukcyjnych – ścian zewnętrznych (KOTAR EPS fasada), dachów, fundamentów, także poniże poziomu gruntu, czy podłóg, w tym silnie obciążonych (KOTAR EPS podłoga; podłoga/dach; podłoga/dach/parking).
W projekcie powinien być uwzględniony i szczegółowo opisany sposób izolacji poszczególnych elementów konstrukcyjnych, a w szczególności miejsc ich połączeń.
System mocowania warstwy izolacyjnej należy zdefiniować w sposób przeciwdziałający powstawaniu szczelin między nią, a ścianą, a także pomiędzy poszczególnymi elementami izolacji. W tym wypadku dobrze sprawdzi się metoda krawędziowo-punktowa montażu płyt, wsparta dodatkowo wypełnieniem z pianki poliuretanowej. Montaż płyt na tzw. mijankę, przeciwdziałający powstawaniu pionowych przerw między elementami izolacji, pozwoli na uniknięcie liniowych mostków termicznych. Warto zadbać także o prawidłową izolację styku płyt styropianowych ze stolarką okienną i drzwiową.
Poza odpowiednim projektem równie ważne jest także prawidłowe wykonanie izolacji zgodnie ze zdefiniowanymi wytycznymi. Jest to kwestia w głównej mierze determinująca finalny efekt w postaci efektywności izolacji.
Wykonanie ocielenia warto zlecić doświadczonemu wykonawcy, któremu problem powstawania oraz techniki przeciwdziałania mostkom cieplnym na etapie wykonywania izolacji są dobrze znane i upewnić się, że wykonane prace są poddawane kontroli z należytą starannością.
Mostki termiczne – jak się ich pozbyć?
Nierzadko w budynkach z wcześniej wykonanym ociepleniem komfort cieplny użytkowników nie jest zapewniony. Gdy w bardzo mroźne dni wewnątrz budynku można wyczuć niepożądane powiewy zimna może to być objaw występowania mostków cieplnych. Istnieje kilka metod skutecznej ich identyfikacji, do których należą min. inspekcja wizualna w poszukiwaniu szczelin i ubytków w izolacji od strony zewnętrznej, jak również pojawiającej się wilgoci na ścianach od strony wewnętrznej. Bardziej zaawansowane badania, choć nierzadko wymagające interwencji osoby dysponującej odpowiednim sprzętem, można przeprowadzić przy pomocy kamery termowizyjnej. Posiadając wiedzę o lokalizacji mostków termicznych można przystąpić do ograniczenia ich negatywnych skutków.
Należy pamiętać, że istniejących mostków termicznych nie da się całkowicie wyeliminować. Warto jednak podjąć pewne działania, które znacząco obniżą powodowane nimi straty ciepła. W przypadku, gdy mostki cieplne są relatywnie małych rozmiarów, jak w przypadku szczelin i ubytków w warstwie izolacyjnej, ich usunięcie nie będzie wyjątkowo kłopotliwe. Sprawdzi się w tym wypadku zastosowanie pianki izolacyjnej, która ze względu na swoje właściwości wypełni dokładnie nieszczelności i zapewni ciągłość izolacji.
Pianka izolacyjna
Jeżeli natomiast na etapie wykonywania izolacji popełniono szereg błędów skutkujących obecnością większych mostków cieplnych, konieczne może okazać się wykonanie dodatkowej warstwy izolacji w miejscach ich występowania, dbając o odpowiednią jakość zastosowanych materiałów, ich parametry, a także wykonanie. Choć koszt takich zabiegów może być spory, jednorazowe wydatki poniesione na usunięcie mostków cieplnych w szerszej perspektywie pozwolą na ograniczenie wydatków ponoszonych na ogrzewanie, a także zwiększą komfort użytkowania.
Poznaj nasze produkty:
